Ortodonti tedavisi dişlerin çene kemikleri üzerine yanlış konumlandığı ya da çenelerin birbirine ve kafa kemiğine göre yanlış konumlandığı durumlarda yapılır. Bu sayede yüz, çene ve diş orantısı sağlanır. Ortodonti tedavisi ile çene, diş ve yüz bozukluklarının giderilmesi amaçlanır. Özellikle küçük yaşlarda bu tedaviye başlamak önem taşır. Küçük yaşta başlanan bu tedavi sayesinde dişler istenilen pozisyona getirilir.
Ortodontik problemler genelde diş teli ya da şeffaf plakla çözümlenir. Ağız yapısını değiştirilir, çene ve dişlerin orantısı sağlanır. Ortodontik problemlerin oluşmasının nedenleri:
Ortodontik problemler kişinin yüz ifadesini de önemli ölçüde değiştirir. Dişler kişinin günlük yaşamını oldukça fazla etkiler. Ortodontik problemler; çapraşıklık, dönük dişler, dişleri kapatırken zorluk yaşamak, dişlerin aralıklı olması, gömülü dişler, eksik dişler, çenenin ileride olması, damak ya da dudağın yarık olması olarak sıralanabilir. Çapraşıklıklar en çok karşılaşılan diş sorunlarından biridir. 2-4 mm arasındaki çapraşıklıklar hafif olarak değerlendirilirken 8 mm ve yukarısı çapraşıklıklar şiddetli olarak nitelendirilir. Sürme zamanı gelmesine rağmen ağızda yer almayan dişler gömülü dişler olarak adlandırılır. Gömülü dişler ağızda boşluk bırakmakla birlikte gömülü halde diş bulunduğu için diğer dişlere de zarar verme eğilimindedir.
Ortodonti tedavisi hareketli ve sabit olarak yapılabilir. Hareketli tedavide hastanın çıkarıp takabileceği aparey
ya da şeffaf plak kullanılır. Bu apareyler sayesinde diş arası boşluklar düzeltilebilir, çapraşıklıklar giderilebilir. Sabit tedavide ise çıkarıp takılma işlemi uygulanamaz. Diş üzerine braket adı verilen parçaların sabitlenmesiyle tedavi sağlanır. Bu parçalar metal ya da seramikten yapılabilir. Özel teller ile parçalar birbirine bağlanarak bütünlük oluşturulur ve dişlerdeki çapraşıklık düzeltilir. Tellerin takılmasında önce dişlerin sağlıklı olması gerekir bu nedenle çürük mevcutsa öncesinde dolgu yapılması ya da tedavi için gerekliyse diş çekimi yapılması gerekebilir. Bu işlemlerden sonra ortodonti tedavisi başlatılır. Ortodontik tedavi teller ve braketlerle yapılacaksa, braketler yapıştırıcı ile yapıştırılır. Bütün braketler takıldıktan sonra ark telleri geçirilir. Tedavi şeffaf plaklarla yapılacaksa dişlerin üzerine ataşman adı verilen yönlendiricilerin yapılmasının ardından tedavi başlar.
Ortodonti tedavi tel ve braketlerle yapılıyorsa tedavi boyunca kişinin yediklerine çok dikkat etmesi gerekir. Sabit diş teli kullanırken braketlere yapışmayacak yiyecekler tercih edilmelidir. Sert ve çekirdekli gıdalardan uzak durulmalıdır. Badem, fındık gibi kuruyemişler tüketilmemelidir. Dişleri düzenli olarak fırçalamak önem taşır. Her yemekten sonra dişler mutlaka fırçalanmalıdır. Dişlere gerekli bakım sağlanmazsa diş etlerinde iltihaplanmalar ve dişlerde çürükler meydana gelebilir. Bu sebeple normal şartlarda günde iki kere fırçalanan dişler tel kullanımına bağlı olarak her yemekten sonra fırçalanması gerekir. Diş teli tedavisi uzun bir süreç olabilir. Bu süreçte diş doktorunuzun dediklerini birebir uygulamak önem taşır.
Tedavi şeffaf plaklarla yapılacaksa herhangi bir yeme içme kısıtlaması yoktur yalnızca hastaların şeffaf plak şeffaf plaklarını verilen kutuda muhafaza etmesi ve temizliğine dikkat etmesi gerekir. Günde bir defa diş sıvı sabun yardımıyla şeffaf plakları temizlemek gerekir. Şeffaf plaklar ağızdayken herhangi bir şey tüketmemek gerekir. Şeffaf plaklar yeme içme esnasında kolaylıkla çıkarılabilir. Ağız içerisine tam olarak yerleşip yerleşmediği kontrol edilmelidir.
Ortodonti çene ve dişlerdeki bozuklukları tedavi eder. Ortodonti sayesinde dişlerin çeneye, çenelerin birbirine ve yüze göre düzensizlikleri de ortadan kalkar.
Ortodonti tedavisinin ne kadar süreceği kişinin ne kadar değişikliğe ihtiyacı olduğuna, uygulancak tedavi yöntemine ve hasta kooperasyonuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu süre yaklaşık 8-24 ay arasında değişir. Tedaviler çoğunlukla 1 yıl içinde tamamlanmaktadır.
Ortodonti tam olarak acı denmese de hassasiyetlik verebilir. Dişler hareket ettikçe hafif ağrılar hissedilebilir.
Diş teli takma işlemi dişte tüm dolgu çekim işlemleri yapıldıktan sonra gerçekleşir. Diş telinin takılması yaklaşık 25-30 dakika sürmektedir.
Şeffaf plaklar dişler üzerine yapıştırılan ataşman adı verilen yönlendiricilerin yapılmasının ardından hemen uygulanabilir. İşlemin ortalama süresi 15 dakikadır.
Ortodontik tedavi sayesinde ağız yapısı daha düzenli hale geldiği için yüzün orta ve alt kısmı da değişir.